Ouderdom komt met gebreken. Maar een lichamelijk actieve leefstijl of een specifiek oefenprogramma kan die beperkingen in het dagelijks leven van ouderen voorkomen of verminderen. Dat blijkt uit onderzoek van Erwin Tak, waarop hij 31 oktober bij VU medisch centrum promoveert.
Tak is gezondheidspsycholoog en werkt als onderzoeker bij TNO. Hij laat zien dat door regelmatig te bewegen de kans op beperkingen met 50 procent afneemt. Opvallend is dat dit ook geldt voor ouderen die al lichte beperkingen hebben, mits zij meedoen aan een oefenprogramma. Zo liet Tak twee gerandomiseerde klinische trials uitvoeren. De eerste was gericht op oudere vrouwen met incontinentie. De tweede op zelfstandig wonende ouderen van 55 jaar of ouder, met een klinische diagnose van heupartrose.
Aanleren
In de trial rond incontinentie kreeg de helft een speciaal ontworpen oefenprogramma, gericht op het aanleren van beter toiletgedrag en fysieke oefeningen. Het bleek dat door de oefeningen het fysiek functioneren licht verbeterde, maar niet het urineverlies. Het urineverlies voor de gehele groep verminderde overigens wel.
De trial gericht op heupproblemen – met de gepaste titel 'hup met de heup' – liet een duidelijk positief resultaat zien. Het programma duurde acht weken. De ouderen volgden sessies met krachttraining op fitnessapparatuur. Ze werden daarbij bijgestaan door een fysiotherapeut. De resultaten laten zien dat deelname aan het programma direct na afloop een positief effect had op pijn, heupfunctie en mobiliteit. Drie maanden later hielden de effecten nog stand.
Uitdaging
Daarmee zijn de oefenprogramma's nog geen oplossing. Tak wijst erop dat de grootste uitdaging na de oefenprogramma's komt. Tak: "De grootste uitdaging is om ouderen aan het bewegen te houden. Slechts een kwart van de ouderen die meedoen met een oefenprogramma blijft na afloop bewegen. Aandacht voor kwalitatief goede instructeurs en de fysieke klachten van deelnemers kan dit verbeteren."
Lees het proefschrift hier.
Meer weten over beweegprogramma’s voor ouderen: kijk in februari 2014 naar de web-tv uitzending “De zin en onzin van beweegprogramma’s voor ouderen” door Erik Scherder en Ard Schenk.
Auteur(s): Daan Marselis